EN'ÂM-83

Ve tilke huccetunâ âteynâhâ ibrâhîme alâ kavmih(kavmihî), nerfeu derecâtin men neşâ’(neşâu), inne rabbeke hakîmun alîm(alîmun).

AÇIKLAMA

Bismillâhirrahmânirrahîm

Allah kişinin derecelerini şöyle arttırır. Kim Allah'a ulaşmayı dilerse Allah'ın o kişinin mutluluğa yönelik hayatını düzenleyici yardımı, sadece o insanlara gelir. On iki tane ihsan verir ve mürşidine ulaştırır. Kim Allah'a ulaşmayı dilerse, onun derecelerini arttırmayı diler.

Allah'ın indinde iki nev'i insan vardır:

1. Allah'a ulaşmayı dilemeyenler; Allah'ın pozitif yardımı bu insanlara gelmez.
2. Allah'a ulaşmayı dileyenler, Allah'ın pozitif yardımı bu insanlara gelir.

Kişi kendine düşen birinci adımı atar; Allah'a ulaşmayı diler. İkinci adımı atıp, mürşidine ulaştığı zaman, Allah ona, 7 tane de ni'met verir. Bu ni'metlerden bir tanesi o kişinin bütün günahlarını sevaba çevirmektir.

Ancak kim (mürşidi önünde) tövbe eder (böylece kalbine îmân yazılıp, îmânı artan) mü'min olur ve salih amel (nefs tezkiyesi) yaparsa, o taktirde işte onların, Allah seyyiatlerini (günahlarını) hasenata (sevaba) çevirir. Ve Allah, Gafur'dur (günahları sevaba çevirendir), Rahîm'dir (rahmet nuru gönderendir).

Sahâbenin talebi üzerine, Allahû Tealâ sahâbenin günahlarını affediyor. Peygamber Efendimiz (S.A.V)'in talebi üzerine; sahâbenin günahlarını bir defa daha affediyor.

Ve Biz, (hiç) bir resûlü, Allah'ın izniyle kendilerine itaat edilmesinden başka birşey için göndermedik. Ve onlar nefslerine zulmettikleri zaman, eğer sana gelselerdi, böylece Allah'tan mağfiret dileselerdi ve Resûl de onlar için mağfiret dileseydi, mutlaka Allah'ı, (iki tarafın da) tövbelerini (onların tövbesini ve Resûl'ün mağfiret talebini) kabul eden ve rahmet edici olarak bulurlardı.

İki defa affediyor. Birincisinde affediyor, sıfırlıyor. İkincisinde günahı kadar, sıfırın üstüne çıkartıyor. Bu bir kuyunun, bir cami minaresine döndürülmesi gibidir. Günahların sevaba çevrilmesi sıfırdan bir o kadar daha yukarı çıkmasıyla; Allah dereceleri artırıyor. Bu kadar da değildir. Başlangıçta Allahû Tealâ dereceleri arttırır.

Bir insan, bir derecelik, bir pozitif derecat kazanırsa; Allah ona mutlaka on katını verir, bu herkes için geçerlidir. Herkesin bu on kata hakkı olduğunu düşünür, dereceleri arttırmayı dilediği herkesin derecelerini arttırır. Ne zaman kişi mürşidine ulaşırsa o güne kadar o kulun işlediği bütün günahları da, sevaba çevirir. Böylece o kişinin günahları sıfırlanır, sevapları zaten duruyordur. Bir de günahlarının sevaba çevrilmesiyle, baştan aşağı sevabı olan bir insan olur; hiç günahı olmayan bir insan olur. O noktada Allahû Tealâ onun emanetini alırsa, o kişi sıfır günahlı bir insan olarak cennetin ikinci katına mutlaka ulaşır. Ancak Allahû Tealâ bununla da yetinmez.

Ne zaman Allah'a ulaşmayı dileyen bir insan on iki tane ihsan aldıktan sonra, mürşidine ulaşıp da ona tâbî olursa, Allahû Tealâ'nın bire on verdiği dizayn, bire yüze dönüşür ve bire yedi yüze kadar da yükselir.

Mallarını Allah yolunda harcayanların durumu, her sünbülünde (başağında) yüz adet tane (tohum) olmak üzere, yedi sünbül (başak) veren bir tek tohumun durumu gibidir. Allah, dilediği kimse için (onun rızkını) kat kat artırıp verir. Ve Allah Vâsi'dir, Alîm'dir.

Allah bunun için iki şart koşuyor:

1. "Fî sebîlillâh olmak", ruhu vücudundan ayrılıp Allah'a doğru yola çıkmış olmak.
2. Allah'ın kendisi için vermiş olduğu rızıklardan infâkta bulunmak.

Kişi Allah'ın ermiş evliyası olduğu zaman; herbir kazandığı derecatın karşılığının yedi yüz katını alır. İşte Allah böyle derecatı arttırır. Burada da bitmez; çünkü kişi mürşidine ulaştıktan sonra da, ne yazık ki günahlar işlemeye devam eder. Ulaştığı anda, nefsindeki afetler bütünüyle durduğu için, nefs ona çok yanlışlıklar yaptırmaya devam eder. Kişinin zikri daimî zikre doğru arttıkça, yavaş yavaş günahları çok azalır, kazandığı sevapları büyür, artar.

Sonra kişi bir gün salâha ulaşır. Salâhın birinci mertebesinde Allah o kişinin günahlarını örter. Günahlar negatif derecelerken örtülmüştür, sıfırlanmıştır. Salâhın üçüncü mertebesinde ise Allahû Tealâ kişinin, mürşidine ulaştıktan sonra işlediği günahlarını da sevaba çevirir.

İşte yeniden derecelerin artması söz konusudur. Bu, salâh makamının üçüncü mertebesinde gerçekleşir. Bir insan ancak bundan sonra iradesini de Allah'a teslim edip irşada ulaşabilir. Görülüyor ki; Allahû Tealâ, dilediğinin günahlarını devamlı, dilediğinin de pozitif (zâit) derecelerini devamlı arttırır.