KEHF-14

Ve rabatnâ alâ kulûbihim iz kâmû fe kâlû rabbunâ rabbus semâvâti vel ardı len ned'uve min dûnihî ilâhen lekad kulnâ izen şetatâ(şetaten).

AÇIKLAMA

Bismillâhirrahmânirrahîm

Allahû Tealâ burada, mağaradaki gençlerin oraya gelmeden evvelki hallerinden bahsetmektedir. Kehf Suresi, tarihten belgedir. Buna göre mağaradaki olay, İmparator Dakyanus dönemine aittir. Bu konuda birçok rivayet vardır. Bu rivayetçilerden bir tanesi Muhammed-in İshak'tır.

O tarihte Hz. İsa 'nın taraftarları arasında dalâlet başlamıştı. Putlara tapıyorlar, onlar adına kurban kesiyorlardı. İmparator şehirleri dolaşıp, putperestliği kabul etmeyenleri katlettiriyordu. Ashab-ı Kehf'in memleketi Efesus'ta da îmân sahiplerini yakalatıp şehrin duvarına astırıyordu. Ashab-ı Kehf de yakalanmıştı. Onlar, şehrin ileri gelenlerinin çocuklarıydı. Gençler, Allahû Tealâ'ya îmânlarını ilân edip "Biz, O'ndan başkasına İlâh demeyiz, kabul etmiyoruz. Siz de istediklerinizi yapmakta serbestsiniz." dediler. Dakyanus: "Sizi öldürmemden başka hiçbir kuvvet yoktur ama ben gençliğinize acıyorum. Size mühlet veriyorum. Düşünün ya hayatı ya ölümü tercih edin. İtaat etmezseniz sizi işkenceyle öldürtürüm." dedi.

Dakyanus Mirvana'dan dönmeden gençler Efesus'tan çıktılar. Peşlerine de bir köpek takıldı. Endülüs Dağı'nda sarp bir mağaraya gizlendiler. İbadette bulunup, Allahû Tealâ'ya dua ettiler. İçlerinden birini tebdil kıyafeti ile şehre yollayıp yiyeceklerini temin ediyorlardı. İmparatorun döndüğünü ve onların yerini öğrendiğini duyunca secdeye kapanıp Allah'tan yardım istediler. Hava kararınca Allahû Tealâ onlara uyku verdi. Nafakaları (yemekleri) baş uçlarında, başlarında köpekleriyle beraber derin bir uykuya daldılar. Dakyanus, mağaranın kapısını ördürüp: "Açlık ve susuzluktan ölsünler, burası kabirleri olsun." dedi. İmparatorun maiyetinde Endülüs ve Neros adlı îmânı olan iki kişi vardı. Ashab-ı Kehf'in isimlerini ve mezheplerini, kıssalarını iki kurşun levhaya yazıp, gelecek nesillere vermeleri ve ibret almaları için bakır bir sandık içinde örülen duvar arasında sakladılar.

Aradan yıllar geçti. Dakyanus ölmüş, yerine İmparator Teodosyus geçmişti. Allahû Tealâ bir gün şehrin ileri gelenlerinden birine orayı koyunlarına ahır yapma fikrini ilham edip mağaranın girişini açtırdı. Ve sonra Allahû Tealâ'nın izniyle Ashab-ı Kehf'i gece yatmışlar da sabahleyin kalkıyorlarmış gibi uykudan uyanıp kalkacak hale getirdi. İçlerinden birini tebdil kıyafetle yiyecek alması için şehre gönderdiler. Şehre girdiği zaman herşeyin değişmiş olduğunu gördü ve çok şaşırdı. Hz. İsa'nın adı artık korkarak, gizli gizli söylenmiyor, onun adına yemin ediliyordu. Ekmek almak için dükkânlardan birine girdiğinde uzattığı parayı görenler define bulduğunu sanıp: "Definenin yerini söyle, yoksa seni hükümdarın huzuruna çıkarırız." dediler. "Beni kendi halime bırakın, para sizin olsun." diye yalvardıysa da onu şehrin hakimine götürdüler. Genç, hakime: "Ben define bulmuş değilim. Bu şehrin halkındanım fakat hiç kimseyi tanıyamadım. Dakyanus hüküm sürüyordu, şimdi değişmiş." deyince hakim: "Dakyanus öleli yıllar oldu. Sen bize doğruyu söyle." dedi. Genç: "Dakyanus'un zulmünden kaçıp mağaraya sığındıklarını, arkadaşlarının da orada olduğunu söyleyerek "İnanmazsanız gelin birlikte bakalım." dedi. Ashab-ı Kehf, arkadaşlarının gecikmesi üzerine bir felâketle karşılaşacaklarını düşünüp, helâlleşip namaza durdular. Arkadaşlarının gelip de onlara durumu anlatmasıyla bu kadar yıl uykuda kalıp uyanmalarının Allah'ın bir alâmeti olduğunu anladılar. Bu anda onların durumunun yazılı olduğu levhalar da ortaya çıkmıştı. Bunları okuyup durumlarını öğrendiler. Cenabı Hakk'a, hamd-u sena ettiler.

Şehrin hakimi, durumu İmparator Teodosyus'a bildirdi. İmparator mektubu alır almaz onların bulunduğu mağaraya geldi, herbirini kucaklayarak Allah'a hamd ve dua etti. Daha sonra onları bir uyku sardı ve ruhları kabzolundu. İmparator herbirinin altından bir tabuta konmasını emretti fakat gençler rüyasında ona: "Biz altından halkolunmadık, topraktan yaratıldık, toprağa dönmek isteriz. Bizi olduğumuz gibi terket." dediler. Bunun üzerine imparator, onları olduğu gibi mağarada bırakmış ve mağaranın girişine bir mescid yaptırmış. Orası ibadet ve ziyaret yeri olmuş.

Ashab-ı Kehf hakkında bilgiyi baştan vermiş olduk ki; olaylar geldikçe bu bilginin ışığı altında muhtevaya bakalım.