|
SIRAT-I MÜSTAKİM (Belli Hedefe İstikametlenmişYol) Kutsal kitabımızın ilk suresi olan Fatiha suresinin Kur’ânın özeti olduğu söylenir. Bütün evliyalar, alimler, Fatiha suresi suresinin çok kıymetli olduğunu bildirmişler. Onu “Ümmül kur’ân” “Kur’anın ruhu” olarak vasıflandırılmış. Tüm namaz rekâtlarında mutlaka okunur. Fatiha okunmayan namazın sahih olmayacağı bildirilmiştir. Fatiha, Arapça başlangıç, açmak, açıklığa kavuşturmak anlamına gelir. Fatiha suresi ile Bakara suresinin ilk beş ayeti Kutsal kitabımızın ilk iki sayfasında kıymetli birer çerçeve içine alınarak değerleri gösterilmeye çalışılmış. Allah’ın tüm ayetleri değerlidir. Ancak, Kur’ânın bu ilk suresini çok değerli yapan husus nedir. Bu surenin ayetlerindeki mesaj nedir. Konuyu uzatmamak için ayrıntıya girmeden, bu sure ayetlerinin anlamını kısaca belirtip, asıl konumuza gelmek istiyorum. 1/FÂTİHA-1: Bismillâhir rahmânir rahîm. “Rahmân ve rahîm olan Allah'ın ismi ile.” 1/FÂTİHA-2: El hamdu lillâhi rabbil âlemîn (âlemîne). “Hamd, âlemlerin Rabbi olan Allah'adır.” 1/FÂTİHA-3: Er rahmânir rahîm(rahîmi). “Rahmân'dır, Rahîm'dir.” 1/FÂTİHA-4: Mâliki yevmid dîn(dîne). “Dîn gününün mâlikidir.” 1/FÂTİHA-5: İyyâke na’budu ve iyyâke nestaîn(nestaînu). (Allah'ım!) “Yalnız Sana kul oluruz ve yalnız Senden İSTİANE (mürşidimizi) isteriz.” 1/FÂTİHA-6: İhdinas sırâtel mustakîm(mustakîme). (Bu istiane'n ile) “bizi, SIRATI MUSTAKÎM'e hidayet et.” (ulaştır). 1/FÂTİHA-7: Sırâtallezîne en’amte aleyhim gayril magdûbi aleyhim ve lâd dâllîn(dâllîne). O yol (SIRATI MUSTAKÎM) ki; üzerlerine nimet verdiklerinin yoludur. Üzerlerine gadap duyulmuşların ve dalâlette kalmışların (Allah'a ulaşmayı dilemeyenlerin) yolu değil. Görüldüğü gibi ilk dört ayet’te, Rahman ve Rahim olan, hamd edilen, din günün maliki olan gibi Yüce Rabbimizin özellikleri veriliyor. Beşinci ayet’te, Yalnız sana kul oluruz. Yalnız senden istiane isteriz. Gibi ön talep ve Altıncı ayet’te de, Ayetin temel amacı olan, Sırat-ı Müstakim’e ulaşma isteği açıklanıyor. Son ayette de asıl hedef olan Sırat-ı Müstakim’in özellikleri veriliyor. Bizim konumuz, beş ve altıncı ayetler. Beşinci ayette, “Yalnız sana kul oluruz.” İfadesi ile senden başka, boyun büküp ibadet edilecek kimse tanımayız. Yalnız, “Senden yardım isteriz.” İfadesi ile başkasından yardım istemeyiz. Çünkü sen her şeye kadirsin. Başkalarına muhtaç olan birinden yardım istenmez. Denilmek isteniyor. Allah’a böyle söylüyoruz. Ancak, böyle mi yapıyoruz. Bunu çok kısa olarak yorumlayalım. Allah’û Teâlâ Nisa 77.Ayette, İnsan Düşmanı olan kişilerden, ”..Allah'tan korkar gibi veya daha da çok korkarlar..” diyor. Hakikaten çağımız insanının çoğunluğu menfaat ümit ettiği kişilere yalakalık yapacağım diye göklere çıkarır. Bir sıkıntısı olduğunda, her şeyi yaratan rabbimiz var iken, başkalarından yardım ümit edilir. Böylece Allah’ın yardımını kendisi kesiliyor. Atalarımız “Kendisi muhtac-ı himmet dede / Nerde kaldı gayrıya himmet ede.” Mısraları ile ne güzel söylemişler. Her hangi bir ihtiyacımız olduğunda, zorda kaldığımızda, her zaman ve mekânda Allah’tan yardım isteyebiliriz. Allah’ın yardımı mutlaka gelir. Yardım gelmedi ise, ya biz samimi değiliz veya O olayın oluşmaması, bizim için daha hayırlıdır. Bunu böyle bilmeliyiz. Buradan asıl konumuza geliyorum. Altıncı ayet’te, temel amacımız açıklanıyor. Yaratıcımıza asıl talebimizi söyleyerek “Bizi sırat-ı müstakime hidayet et, ulaştır.” Diyoruz. Sırat-ı müstakim, hidayet nedir. Önemi nedir. Niçin bu talebi yapıyoruz. Bunları sırası ile irdeleyelim. Hz. Peygamberimiz ve Allah dostlarının bu sure için Kur’ânın ruhu, Ümmül Kur’ân demelerinin hikmeti, sebebi buradadır. Sırat, Arapça yol demektir. Müstakim ise, istikamet üzere demektir. Ülkemizdeki kur’ân meallerinde, doğru yol veya dosdoğru yol olarak tercüme ediliyor. Din görevlilerimiz bu şekilde açıklıyor. Herkese göre değişen doğru yol, dosdoğru yol kavramı ile Müstakim kavramı açıklanamaz. Hiçr suresi- 41. Ayetinde, müstakim kelimesinin manasını veriliyor. 15/HİCR-41: Kâle hâzâ sırâtun aleyye mustekîm(mustekîmun). Allahû Tealâ şöyle buyurdu: “İşte bu, Bana yönlendirilmiş (Bana ulaştıran) yoldur.” Ayette görüldüğü gibi “Aleyye mustakim” Arapça aleyye bana demektir. Arapça aleyye, aleyke, Aleyhim, Aleyküm şeklinde, Bana, sana, size ona ve onlara çekilir. Allahû Teâlâ bana yönlendirilmiş (bana ulaşan) yoldur. Diyor. Buradan sırat-ı Müstakim’in Allah’a giden yol olduğunu anlıyoruz. İslam’ın teslim dini olduğuna göre, yeryüzünde yaşayan Allah dostları nefislerini tezkiye edip, afetlerinden arındırdıktan sonra, ruhlarını sırat-ı müstakim üzerinden Allah’a ulaştırmışlar. İlk teslim bu şekilde yerine getiriliyor. İslam’ın teslim dini olduğunu biliyoruz. O zaman, Fatiha suresinin önemi anlaşılıyor. Aşağıdaki şu ayetleri incelediğimizde konu daha iyi anlaşılacaktır. 13/RA'D-21: Vellezîne yasılûne mâ emerallâhu bihî en yûsale ve yahşevne rabbehum ve yehâfûne sûel hisâb(hisâbi). “Ve onlar Allah'ın (ölümden evvel), Allah'a ulaştırılmasını emrettiği şeyi (ruhlarını), O'na (Allah'a) ulaştırırlar. Ve Rab'lerine karşı huşû duyarlar ve kötü hesaptan (cehenneme girmekten) korkarlar.” 10/YÛNUS-25: Vallâhu yed'û ilâ dâris selâm(selâmi), ve yehdî men yeşâu ilâ sırâtin mustekîm (mustekîmin). “Ve Allah, teslim (selâm) yurduna davet eder ve (teslim yurduna, Zat'ına ulaştırmayı) dilediği kimseyi, Sıratı Mustakîm'e ulaştırır.” 7/A'RÂF-16: Kâle fe bimâ agveytenî le ak'udenne lehum sırâtekel mustekîm(mustekîme). (İblis): “Bundan sonra, beni azdırman sebebiyle, mutlaka Senin Sıratı Mustakîmin'e onlara karşı (mani olmak için) oturacağım.” dedi. Yukarıdaki ilk ayet’te ruhun Allaha teslimi anlatılıyor. İkinci ayet’te Allah, kullarını teslim yurduna davet ediyor. Bunun için sırat-ı müstakime çıkmak gerektiği anlatılıyor. Üçüncü ayet’te de, iblis, Müminlerin bu teslimini engellemek için, sırat-ı müstakim üzerine çıkacağım diyor. Böylece sırat-ı müstakim’in Allah’a ulaştıran yol olduğu, kesin olarak anlaşılıyor. Bu sebeple Fatiha suresinde, buraya ulaştırılmamızı Allah’tan talep ediyoruz. Sevgili kardeşlerim Hz. Âdem atamız, cennette yasaklanan meyveyi yemesi yüzünden, nefsini afetlerinden arındırmak için, geçici bir süre ile yeryüzüne gönderilmişti. Bu sebeple çocukları olan bizler de, dünya hayatında Allah’a yönelip, bir Allah dostu (veli Mürşit) rehberliğinde nefsimizi afetlerinden arındırmamız gerekiyor. O zaman ilk teslimimizi yerine getiriyor. Hidayete eriyoruz. Böylece dünya hayatında mutluluğu yaşıyor. Ahiret’te de cenneti hak ediyoruz. Allah’ın istediği temel hedef budur. Aksi halde dünya’da mutsuz, ahirette de cehennemi boyluyoruz. Fakat şeytan cennetten kovulmasına sebep olan Hz. Adem atamıza olan düşmanlığını, çocuklarının Allah’a ulaşmalarına mani olmak, hidayetlerini engellemek suretiyle intikam almak istiyor. Fakat Allah, Sad suresi-83. Ayette, “Benim muhlis kullarımı engelleyemezsin.” diyor. 7/A'RÂF-35: Yâ benî âdeme immâ ye’tiyennekum rusulun minkum yekussûne aleykum âyâtî fe menittekâ ve asleha fe lâ havfun aleyhim ve lâ hum yahzenûn (yahzenûne). “Ey Âdemoğulları! Sizin içinizden, size âyetlerimi anlatan resûller geldiği zaman, bundan sonra kim takva sahibi olur ve nefsini ıslâh ederse (nefs tasfiyesi yaparsa), artık onlara korku yoktur. Ve onlar mahzun olmazlar.” İblisin saptırmasından kurtulmak, Muhlis kul olmak için, Allah’a yönelmek, dünya hayatında ruhen ona ulaşmayı dilemek ve bir veli Mürşit’in rehberliğine ihtiyacımız var. Onun için kur’ânı okumak, iyi incelemek gerekir. Görüldüğü gibi Fatiha suresi tüm Kur’ânın tercümesi hükmündedir. Ümmül kur’ân denilmesinin hikmeti budur. Vesselam. 27 Ağustos 2023 lutfitumturk@hotmail.com Lütfi TÜMTÜRK
|
